Planowanie archiwizacji: Web Archiving Lifecycle Model

Dyskutując nad najlepszymi narzędziami, które mogą być wykorzystywane do archiwizacji stron WWW, warto pamiętać także o dobrych praktykach i standardach dotyczących samego procesu: od wyboru obiektów i odpowiednich narzędzi, poprzez pozyskiwanie zasobów i sposób ich prezentacji, aż po dalsze utrzymanie archiwum. Tego typu model został zaproponowany przez fundację Internet Archive w ramach prowadzenia usługi Archive-It, w oparciu o własne, wieloletnie doświadczenia. Z powodzeniem może być on adaptowany przez inne organizacje, rozpoczynające proces budowy własnych archiwów.

W ramach Web Archiving Life Cycle Model (WALCM) cały proces archiwizowania zasobów WWW podzielono na szereg kolejnych, ściśle ze sobą powiązanych kroków. Całość może być łatwo zaprezentowana w formie infografiki. Warto zwrócić uwagę na wpisanie kolejnych, następujących po sobie kroków w kształt koła. Z jednej strony wskazuje to, że model można zacząć stosować w dowolnych momencie realizacji projektu archiwizacyjnego i może być przydatny nawet przy zaawansowanych pracach. Z drugiej zaś strony dowodzi to, że model może być wykorzystywany nie tylko na etapie tworzenia kolekcji, ale w całym czasie jej utrzymywania i rozwijania.

Kluczowym elementem całego procesu jest stworzenie polityki danego archiwum. W modelu również to działanie podzielono na kolejne kroki. Co ważne, mogą być one wykorzystane zarówno przy tworzeniu zupełnie nowej polityki kolekcji, jak i przy adaptowaniu obowiązującej polityki danego archiwum na potrzeby historycznych zbiorów WWW.

Warto zwrócić także uwagę na miejsce pracy nad metadanymi w modelu – według autorów WALCM tworzenie metadanych i opis zbiorów nie jest tylko jednorazowym działaniem, lecz składa się z szeregu kroków. Co więcej, tworzenie, importowanie i eksportowanie metadanych jest w tego typu archiwum procesem ciągłym, wymagającym stałej uwagi i gotowości do rewizji pierwotnych założeń.

Autorzy modelu zwracają uwagę, że nie można traktować go jednak jako raz na zawsze obowiązującej instrukcji pracy z archiwami WWW. Może być on jednak formą przewodnika i podpowiedzią na co warto zwrócić uwagę podczas tworzenia i rozwijania archiwów Webu.