Naukowe wykorzystanie archiwów Webu – raport duńskiego projektu NetLab

Wobec dynamicznego rozwoju metod i narzędzi pozwalających na gromadzenie i udostępnianie archiwów Webu coraz bardziej istotne wydają się być badania poświęcone użytkownikom tego rodzaju zbiorów. Jedną z grup, które mogą być nimi zainteresowane, są przedstawiciele świata nauki, w tym humaniści. Marina Dorina Costea przeprowadziła ankiety oraz wywiady z przedstawicielami Uniwersytetu Kopenhaskiego oraz Uniwersytetu Aarhus, dotyczące wykorzystanie przez nich archiwalnych zasobów WWW. Badania były skierowane zarówno do tych uczonych, którzy z nich korzystają, jak i osób nie stosujących tego rodzaju źródeł w swojej pracy.

Na ankiety odpowiedziało 88 respondentów, wśród których znalazło się 28 użytkowników archiwów Webu oraz 52 osoby, które do tej pory nie wykorzystywały ich w swoich badaniach. Oprócz nich 8 osób, ze względu na niezrozumienie terminu „archiwum Internetu”, okazała się być użytkownikami innych zasobów cyfrowych. W ramach pierwszej grupy najliczniejsi byli przedstawiciele historii, archeologii oraz lingwistyki i językoznawstwa. Do swoich badań, które w większości przypadków miały charakter jakościowych, korzystali oni z zasobów Internet Archive. Większość użytkowników (56%) oceniła je w sposób pozytywny, jednak pozostała część oprócz przydatności do badań, dostrzegła również ich mankamenty. Wskazywali oni między innymi na problemy z wiarygodnością i kompletnością danych, dostępem oraz użytecznością zbiorów. Duńscy użytkownicy archiwów Webu za najbardziej pożądane kierunki rozwoju wymienili wprowadzenie silników wyszukiwawczych do grafik oraz narzędzi do tworzenia i pozyskiwania zbiorów z większych całości.

Drugą grupą respondentów interesującą autorkę raportu byli uczeni, którzy nie korzystają z archiwów Webu. Jako przyczyny niestosowania archiwalnych zbiorów WWW podawali najczęściej fakt, iż nie odpowiadają one ich potrzebom badawczym. Duża część wskazywało również na brak świadomości istnienia takich inicjatyw lub na niedostateczną wiedzę na temat ich zasobów i sposobów użytkowania. Znaczny procent odpowiadających (39.2%) uznał, iż ma za małe rozeznanie w temacie, aby dokonać oceny wartości archiwów Webu, jednakże blisko jedna czwarta ankietowanych dostrzegała ich pozytywny potencjał.

Costea, M.D., Report on the Scholarly Use of Web Archives, Aarhus 2018, http://netlab.dk/wp-content/uploads/2018/02/Costea_Report_on_the_Scholarly_Use_of_Web_Archives.pdf

Treść dostępna na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Blog naukowy, publikacje i materiały edukacyjne pracowni w 2018 roku powstały w ramach projektu Upowszechnianie wiedzy o archiwizacji Webu i metodach korzystania z historycznych zasobów WWW w instytucjach publicznych i sektorze NGO, prowadzonego przez Stowarzyszenie EBIB i finansowanego przez MNISW w programie Działalność Upowszechniająca Naukę (DUN).